Ngành Công nghệ thông tin – IoT và các ứng dụng trong cuộc cách mạng công nghệ 4.0

Ngành công nghệ thông tin và IoT 4.0 là vấn đề hiện nay đang được rất nhiều người quan tâm đến công nghệ thông tin nhắc đến. Không chỉ là vì tính ứng dụng cao mà nó còn được coi là công nghệ tiêu biểu của công nghiệp 4.0. Dưới đây, chúng tôi có cuộc phỏng vấn với chuyên gia IoT ThS. Nguyễn Ngọc Tuấn, Trưởng phòng IoT của Ban Công nghệ Tập đoàn FPT, đồng thời là Mentor của Swinburne Việt Nam về lĩnh vực này.

Theo ông, Mentor nghĩa là gì?

Mentor nghĩa là các chuyên gia trong ngành có vai trò hướng dẫn cho sinh viên các kiến thức và kỹ năng ứng dụng thực tiễn. Tôi có tham gia là Mentor cho một số nội dung liên quan tới ứng dụng công nghệ IoT cho sinh viên Swinburne Việt Nam. Các bài học được đưa vào đào tạo thực hành từ thực tiễn trong ngành liên quan tới kết hợp trí tuệ nhân tạo AI và các ứng dụng IoT trong điều kiển robot, toà nhà thông minh, xe tự hành và một số ứng dụng tự động hoá khác. Sinh viên tại đây thường được đào tạo kết hợp từ các giáo sư học thuật và các mentor để nâng cao tính ứng dụng thực tiễn.

IoT hiện đang được coi là một trong những lĩnh vực công nghệ tiên tiến. Quan điểm của ông thế nào về lĩnh vực này?

IoT – Internet of Things là thời kỳ mà các thiết bị xung quanh chúng ta đều trở nên thông minh và được kết nối tới nhưng dịch vụ trên mạng – Gọi một cách đơn giản là vạn vật kết nối. Những thiết bị có sử dụng IoT thường được lập trình và có khả năng tự động làm việc, giúp cho cuộc sống của chúng ta thông minh hơn, tiết kiệm thời gian và chi phí trong cuộc sống hàng ngày.

Các thiết bị IoT thu thập các dữ liệu dạng hình ảnh, âm thanh, dữ liệu cảm biến để đưa ra cảnh báo hoặc quyết định. Ví dụ đơn giản nhất: một chiếc camera ip bình thường với kết nối Internet đã có 10-20 năm chưa được coi là thiết bị IoT, nhưng các thiết bị camera cloud mới, có dịch vụ nhận dạng người lạ, tiếng khóc, vật thể di chuyển được coi là thiết bị IoT.

Nếu như chiếc camera bình thường luôn cần một người bảo vệ giám sát màn hình 24/24 chống trộm thì với loại camera cloud mới được sử dụng IoT thường tích hợp dịch vụ tự động phát hiện bất thường, người lạ giúp chúng ta không cần phải giám sát 24/24.

IoT và vai trò của nó trong Công nghiệp 4.0 là gì?

Mỗi cuộc cách mạng công nghiệp đều là cuộc cách mạng về sức lao động, tăng hiệu suất làm việc của các doanh nghiệp và xã hội. Số lượng người làm những công việc tay chân và nhưng công việc có tính lặp lại giảm đi đáng kể theo những cuộc cách mạng này.

Thời kỳ công nghiệp 4.0 của chúng ta là thời kỳ của trí tuệ nhân tạo và thiết bị thông minh, trong mọi ngành nghề đều có thể ứng dụng để giảm sức lao động của con người, tăng chất lượng và năng suất doanh nghiệp.

Một ví dụ đơn giản về tác dụng của IoT 4.0, Amazon thay thế toàn bộ nhân viên trong kho hàng thương mại điện tử bằng những chiếc kệ biết di chuyển giúp tăng thời gian giao hàng. Nhiều doanh nghiệp café đã thay nhân viên pha chế bằng những máy pha tự động.

Những chiếc máy này có kết nối mạng và chúng có thể nhớ luôn khẩu vị của từng khách hàng và hoàn toàn tự động. Những công nghệ này giúp các doanh nghiệp mở rộng kinh doanh dễ dàng hơn, đặc biệt nâng cao chất lượng và giảm chi phí lao động. Bởi vậy IoT đang là ngành mũi nhọn được nhiều doanh nghiệp trong nhiều lĩnh vực đầu tư vào cho hoạt động sản xuất.

Ông có thể đưa ra thêm một vài ví dụ về ứng dụng của IoT trong các ngành nghề khác nhau?

Ứng dụng IoT khá rộng, ngoài các ứng dụng nhiều người thấy như nhà thông minh, thành phố thông minh thì IoT được ứng dụng tại rất nhiều ngành khác nhau như nông nghiệp, thể thao, y tế… Có thể bạn chưa biết nhưng tại các trang trại tiên tiến, vật nuôi được gắn cảm biến theo dõi sức khỏe cân nặng, nhiệt độ… và sử dụng hệ thống cho ăn tự động phù hợp.

Trong thể thao, người ta gắn cảm biến để theo dõi vào giày, áo, bóng của vận động viên để phân tích các thông số. Đối với y tế, nhiều bệnh mãn tính đã được hỗ trợ các thiết bị IoT để kết nối thông số của bệnh nhân tới bác sỹ, các dịch vụ tự động phát hiện tình trạng nguy hiểm của bệnh nhân. Thậm chí nhiều nhà bếp cũng thay các các cánh tay Robot được chế biến món ăn theo các công thức trên đám mây cho chuỗi cửa hàng.

Lĩnh vực IoT tạo ra những cơ hội nghề nghiệp gì cho các bạn trẻ, thưa anh?

Giống như thời kỳ bùng nổ của mobile (các thiết bị thông tin liên lạc), thời kỳ IoT cũng cần phải được chuyển đổi thành các ứng dụng và sản phẩm cho các doanh nghiệp cho xã hội. Mỗi doanh nghiệp thường chọn chu kỳ 10 năm để thay đổi và cập nhật công nghệ của mình.

Trong những năm vừa qua, các sản phẩm đều ưu tiên trải nghiệm người dùng trên điện thoại thì tới thời điểm họ đang chuyển hướng cải thiện trải nghiệm trên mọi thiết bị xung quanh khách hàng của mình. Các bạn trẻ cần nắm được xu hướng này để chuẩn bị lại cho mình những hành trang trong tương lai.

Để theo đuổi lĩnh vực IoT, các bạn trẻ cần chuẩn bị cho mình những gì?

Để học và làm việc được trong lĩnh vực này, các bạn trẻ cần chuẩn bị cho mình những kiến thức đa dạng từ phần mềm trên cloud, di động và những hiểu biết về điện tử. Nhưng quan trọng hơn hết các bạn phải có khả năng thực hành ứng dụng những công cụ, nền tảng rất sẵn có để giải quyết và xây dựng các sản phẩm IoT từ những việc đơn giản nhất.

Để nghiên cứu ra một sản phẩm IoT, ngoài việc sử dụng kiến thức cá nhân, các bạn trẻ còn cần kết hợp với rất nhiều những chuyên gia khác về cơ điện tử, sản xuất thiết bị, chất liệu sản phẩm… Chính vì thế, làm việc nhóm, tư duy phản biện, sáng tạo, giao tiếp và giải quyết vấn đề, những kỹ năng này là vô cùng cần thiết cho một chuyên gia IoT trong tương lai.

Hiện nay một số trường đại học đã và đang đưa IoT và đào tạo. Một số trường như Swinburne đã cho học sinh tiếp cận các bài học và thực hành đơn giản ngay từ năm thứ nhất của đại học. Việc ứng dụng IoT không chỉ đào tạo cho sinh viên công nghệ mà còn cả kinh doanh. Vì các nhà quản lý, kinh doanh, marketing sẽ là những ngừoi dùng chính của cuộc Cách mạng công nghiệp IOT 4.0.

Cuối cùng, để có thể vươn ra thế giới và được làm việc với những nguồn lực mạnh hơn từ các quốc gia phát triển, tiếng Anh là yếu tố tiên quyết, thế giới hiện nay đã rất phẳng và điều bạn cần làm là tận dụng triệt để lợi thế này.

Trung ST